กาแฟมันฝาด ชีวิตมันเฝื่อน : ไขข้อข้องใจ ทำไมกาแฟถึงมีรสเฝื่อน?
เวลาที่คนเราชอบดื่มกาแฟส่วนใหญ่มักจะเป็นเวลาในช่วงเช้า เพราะเป็นการเริ่มต้นชั่วโมงแห่งการทำงานที่ต้องการความสดชื่น และกระปรี้กระเปร่า หลายคนก็มักจะต้อนรับวันใหม่ทุกวันแบบนี้ด้วยการลิ้มรสกาแฟหอมกรุ่นที่ชงเอง แต่ถ้าหากวันหนึ่ง รสชาติกาแฟของคุณกลับแปลกไป มีรสเฝื่อนและฝาดปนอยู่ในกาแฟด้วย
หากเจอกรณีแบบนี้ หลายคนมักเข้าใจว่าเกิดจากกาแฟ เพราะตัวกาแฟมีปัญหาหรือเสื่อมคุณภาพ ก็เพราะทั้งๆ ที่วิธีการชงปกติ เบอร์บดเดิม อุณหภูมิน้ำก็เท่าเดิม แต่ทำไมกาแฟถึงได้มีรสชาติเปลี่ยนไป?
แหล่งเพาะปลูก การแปรรูป ระดับการคั่ว วิธีการจัดเก็บ การขนส่ง ตลอดจนการบดเมล็ด อัตราส่วนที่ใช้ในการชง และอุณหภูมิของน้ำ
สิ่งเหล่านี้ล้วนเป็นองค์ประกอบที่ส่งผลต่อการดึงรสชาติและทำให้กาแฟมีรสที่แตกต่างกันออกไป
หากปัจจัยข้างต้นมีความปกติมาตลอด จนมาถึงกระบวนการบดและชง เราควรเริ่มต้นวิเคราะห์จาก "เครื่องบดเมล็ดกาแฟ" "การบดเมล็ดกาแฟ” ถือเป็นสิ่งสำคัญที่หลายๆคนมองข้าม เพราะมักไปวิเคราะห์กันที่เครื่องชงกาแฟ กับเมล็ดกาแฟเป็นหลักนั่นเอง
เฟืองบดนั้นเป็นสิ่งสำคัญ หากร้านกาแฟที่มีการชงกาแฟอย่างต่อเนื่อง อย่างน้อยควรมีการทำความสะอาดและตรวจเช็คสภาพเฟืองบดอาทิตย์ละครั้ง นอกจากนี้ ควรมีการเก็บสถิติในทุกๆครั้งที่บด เพราะถ้าหากบดกาแฟครบ 200 กิโลกรัม ควรได้รับการเฟืองบดเปลี่ยนใหม่ เนื่องจากฟันเฟืองสามารถบดได้ดีและมีประสิทธิภาพในปริมาณ 200 กิโลกรัม จากนั้นเฟืองบดจะเริ่มเสื่อมคุณภาพลงนั่นเอง
เฟืองบดที่เสื่อมคุณภาพจะมีลักษณะไม่คม มีอาการบดลื่น กาแฟที่บดได้จะมีลักษณะเหมือนถูกขยี้ และจะเกิดความร้อนสะสมในตัวกาแฟ เมื่อนำกาแฟที่บดจากฟันเฟืองเสื่อมคุณภาพไปชงเป็นกาแฟเอสเพรสโซ จะมีกลิ่นไหม้ลอยขึ้นมา เมื่อผ่านแรงดันจากเครื่องชงเอสเพรสโซ่ก็จะให้รสชาติที่ฝาดเฝื่อนนั่นเอง
นอกจากเฟืองบด สาเหตุอื่นที่อาจทำให้กาแฟฝาดเกิดจากปัจจัยหลายประการ ดังนี้
ระดับการคั่วกาแฟ : กาแฟที่ผ่านการคั่วเข้มจะมีรสชาติขมและฝาดมากกว่ากาแฟที่ผ่านการคั่วอ่อน
ระดับการบดกาแฟ : กาแฟที่บดละเอียดเกินไปจะทำให้การสกัดกาแฟนานเกินไป ส่งผลให้กาแฟมีรสชาติขมและฝาด
อุณหภูมิของน้ำ : อุณหภูมิของน้ำที่สูงเกินไปจะทำให้การสกัดกาแฟเร็วเกินไป ส่งผลให้กาแฟมีรสชาติขมและฝาด
ระยะเวลาในการสกัดกาแฟ : ระยะเวลาในการสกัดกาแฟนานเกินไปจะทำให้การสกัดกาแฟมากเกินไป ส่งผลให้กาแฟมีรสชาติขมและฝาด
คุณภาพของเมล็ดกาแฟ : เมล็ดกาแฟที่มีคุณภาพไม่ดี อาจทำให้กาแฟมีรสชาติขมและฝาด
นอกจากนี้ กาแฟที่ชงแล้วทิ้งไว้นานเกินไป อาจทำให้กาแฟมีรสชาติขมและฝาดได้เช่นกัน เนื่องจากกาแฟจะเกิดการออกซิเดชัน ส่งผลให้รสชาติกาแฟเปลี่ยนไป
วิธีแก้กาแฟฝาด มีดังนี้
ใช้เมล็ดกาแฟที่ผ่านการคั่วอ่อน : กาแฟที่ผ่านการคั่วอ่อนจะมีรสชาติที่เข้มข้นและหอมกรุ่น แต่ไม่ขมและฝาด
บดกาแฟให้ละเอียดพอดี : บดกาแฟให้ละเอียดพอดี แต่ไม่ละเอียดเกินไป เพื่อให้การสกัดกาแฟเป็นไปอย่างเหมาะสม
ใช้น้ำร้อนในระดับที่เหมาะสม : อุณหภูมิของน้ำที่เหมาะสมสำหรับการชงกาแฟอยู่ที่ประมาณ 90-96 องศาเซลเซียส
ชงกาแฟให้นานพอดี : ใช้เวลาในการสกัดกาแฟประมาณ 2-3 นาที เพื่อให้การสกัดกาแฟเป็นไปอย่างเหมาะสม
ดื่มกาแฟให้เร็วที่สุด 1; ดื่มกาแฟที่ชงเสร็จใหม่ๆ เพื่อให้รสชาติกาแฟสดใหม่
หากปฏิบัติตามวิธีเหล่านี้ จะช่วยให้กาแฟที่ชงออกมามีรสชาติที่เข้มข้นและหอมกรุ่น โดยไม่ขมและฝาด
